Η παγκόσμια αγορά των διαστημικών κέντρων δεδομένων (in-orbit data centers) αναμένεται να σημειώσει εκρηκτική ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με έκθεση της ResearchAndMarkets.com. Συγκεκριμένα, η αξία της αγοράς εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 1,77 δισεκατομμύρια δολάρια το 2029 και θα φτάσει τα 39,09 δισεκατομμύρια έως το 2035, παρουσιάζοντας ετήσιο ρυθμό αύξησης (CAGR) της τάξης του 67,4%. Η ταχύτατη αυτή πρόοδος αποδίδεται σε καινοτομίες στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, της κβαντικής αποθήκευσης και της αποδοτικής ηλιακής ενέργειας, που καθιστούν τα διαστημικά data centers βιώσιμη και ελκυστική εναλλακτική των επίγειων εγκαταστάσεων.
Εταιρείες όπως οι NVIDIA, IBM και Hewlett Packard Enterprise συνεργάζονται με τη NASA και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) για την ανάπτυξη υποδομών υψηλής υπολογιστικής ισχύος στο διάστημα, οι οποίες θα μπορούν να υποστηρίξουν λειτουργίες όπως η εκπαίδευση μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης, η ανάλυση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο και το cloud computing, με πρωτοφανή ταχύτητα. Η λειτουργία αυτών των συστημάτων βασίζεται κυρίως στο υποσύστημα του payload, το οποίο φιλοξενεί τον κρίσιμο τεχνολογικό εξοπλισμό, όπως σέρβερς ανθεκτικούς στη ραδιενέργεια, συστήματα αποθήκευσης υψηλής χωρητικότητας και οπτικά δίκτυα υψηλών επιδόσεων. Η Hewlett Packard Enterprise έχει αναπτύξει λύσεις αρθρωτής και ενεργειακά αποδοτικής τεχνολογίας, προσαρμοσμένες στις συνθήκες του διαστήματος.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν κυρίαρχη θέση στην αγορά, λόγω της τεχνολογικής τους υπεροχής, των ισχυρών διαστημικών υποδομών και των στρατηγικών επενδύσεων τόσο από ιδιωτικούς όσο και από δημόσιους φορείς. Εταιρείες όπως οι SpaceX, IBM και NVIDIA συνεργάζονται με τη NASA και το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, αναπτύσσοντας λύσεις για υπολογιστική ισχύ και αυτοματοποίηση, που μπορούν να λειτουργήσουν σε διαστημικά περιβάλλοντα. Η παρουσία εκτεταμένων δορυφορικών δικτύων, σε συνδυασμό με την πρωτοπορία στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και του cloud computing, καθιστούν τις ΗΠΑ κατάλληλα προετοιμασμένες για την εγκατάσταση διαστημικών data centers την επόμενη δεκαετία.
Η έρευνα αναφέρει και μια σειρά από πρόσφατες εξελίξεις που ενισχύουν περαιτέρω την ανάπτυξη της αγοράς. Η Star Cloud, Inc. «σήκωσε» πάνω από 10 εκατομμύρια δολάρια τον Οκτώβριο του 2024 για την κατασκευή διαστημικών κέντρων δεδομένων για την εκπαίδευση αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης, με στόχο την επίτευξη ισχύος επιπέδου gigawatt και αξιοποίηση ηλιακής ενέργειας 24 ώρες το 24ωρο. Η πρώτη αποστολή αναμένεται για το 2025, στο πλαίσιο του προγράμματος Inception της NVIDIA. Παράλληλα, η NTT Corporation και η Sky Perfect JSAT, μέσω της κοινοπραξίας τους Space Compass, αναπτύσσουν από το 2022 ένα δίκτυο ολοκληρωμένης διαστημικής υπολογιστικής, που ενώνει τη χερσαία, την εναέρια και τη δορυφορική επικοινωνία με στόχο την υποστήριξη των τεχνολογιών Beyond 5G και 6G. Η Axiom Space αναπτύσσει το πρώτο εμπορικό διαστημικό κέντρο δεδομένων ως τμήμα του σταθμού Axiom Station, με την πρώτη μονάδα να προγραμματίζεται για εκτόξευση το 2026 και αρχική ενσωμάτωση στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Η μετάδοση δεδομένων θα βασίζεται σε διασυνδέσεις με οπτικές ίνες μεταξύ δορυφόρων, που αναπτύσσονται σε συνεργασία με τις Kepler Communications και Skyloom Global. Επιπλέον, η OrbitsEdge συνεργάζεται με την Hewlett Packard Enterprise και τη Vaya Space για την ενσωμάτωση μικρών data centers σε δορυφόρους χαμηλής τροχιάς, με στόχο την άμεση επεξεργασία δεδομένων στο διάστημα, μειώνοντας τις ανάγκες επιστροφής των δεδομένων στη Γη.
Η αυξανόμενη ζήτηση για data centers αποτελεί βασικό παράγοντα ενίσχυσης της συγκεκριμένης αγοράς. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ζήτηση σε υπολογιστική ισχύ αναμένεται να αυξηθεί από 17 gigawatts το 2022 σε 35 gigawatts έως το 2030, ενώ η χώρα ήδη αντιπροσωπεύει το 40% των παγκόσμιων data centers. Η Blackstone, ένας από τους μεγαλύτερους επενδυτικούς ομίλους, ανακοίνωσε τον Ιούλιο του 2024 τη διάθεση 70 δισεκατομμυρίων δολαρίων για νέα έργα στον τομέα, εκτός από τα ήδη υφιστάμενα περιουσιακά στοιχεία αξίας 55 δισεκατομμυρίων. Εκτιμάται ότι η παγκόσμια δαπάνη για data centers θα φτάσει τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια την επόμενη πενταετία, με το ήμισυ αυτών των επενδύσεων να αφορά την αγορά των ΗΠΑ.
Ωστόσο, η υλοποίηση διαστημικών data centers συνοδεύεται από σημαντικές προκλήσεις. Το αρχικό κόστος ανάπτυξης και εκτόξευσης είναι ιδιαίτερα υψηλό λόγω της ανάγκης για εξειδικευμένα υλικά, μηχανική ακριβείας και την πολυπλοκότητα της εναρμόνισης με τα διεθνή ρυθμιστικά πλαίσια. Παρά την οικονομική επιβάρυνση, τα μακροπρόθεσμα οφέλη, όπως η συνεχής πρόσβαση σε ηλιακή ενέργεια και η απεξάρτηση από την επίγεια υποδομή, προσφέρουν δυνατότητες σημαντικής απόδοσης και βιώσιμης ανάπτυξης. Η πρόοδος στη διαστημική εφοδιαστική, με την ανάπτυξη αυτόματων συστημάτων συναρμολόγησης, σταθμών ανεφοδιασμού και προηγμένων μηχανισμών σύνδεσης, καθιστά την επιχειρησιακή εφαρμογή αυτών των τεχνολογιών ολοένα και πιο εφικτή.
VIA: InfoCom.gr
