Δεν είναι άγνωστο πλέον ότι προϊόντα που καταναλώνουμε καθημερινά, όπως ο καφές, ο χυμός πορτοκαλιού, το κακάο και άλλα, έχουν αρνητικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο.
Ωστόσο, πολλοί καταναλωτές αισθάνονται ότι καταβάλλουν μια προσπάθεια, όταν προμηθεύονται καλύτερα, εποχιακά και τοπικά προϊόντα σε μια λογική τιμή. Σύμφωνα όμως με μια μελέτη, που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της γαλλικής Greenpeace, του Ινστιτούτου Veblen και της Max Havelaar France και δημοσιεύθηκε την Μεγάλη Πέμπτη 17 Απριλίου, τα ευρήματα δεν είναι ενθαρρυντικά.
«Το οικολογικό αποτύπωμα των εισαγωγών είναι σημαντικό, με βιομηχανίες που καταναλώνουν νερό, με αποψίλωση των δασών που συνδέεται με την επέκταση των γεωργικών εκτάσεων, ρύπανση των υδάτων και εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου», καταγγέλουν οι ΜΚΟ. Και η καταστροφή είναι επίσης ανθρωπιστική, αφού «οι εν λόγω εισαγωγικοί δίαυλοι συνδέονται επίσης συχνά με παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων των εργαζομένων, αρπαγή γης και συνθήκες εργασίας που εξακολουθούν να προκαλούν ανησυχία: παιδική εργασία, καταναγκαστική εργασία και ανεπαρκείς μισθοί ή εισοδήματα».
Εν ολίγοις, «πρέπει να κατανοήσουμε ότι ένα μεγάλο μέρος του καροτσιού μας βασίζεται στη φτώχεια και έχει αρνητικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο», προειδοποιεί ο Blaise Desbordes, διευθύνων σύμβουλος της Max Havelaar France, μιλώντας στην γαλλική εφημερίδα La Liberation.
Ειδικότερα, έξι σημαντικά εμπορεύματα», το κακάο, η βανίλια, το ρύζι, το φοινικέλαιο, η ζάχαρη από ζαχαροκάλαμο και ο καφές, προέρχονται από χώρες όπου έχουν αναφερθεί παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ στις βιομηχανίες βανίλιας, φοινικέλαιου, ζάχαρης από ζαχαροκάλαμο, ρυζιού, κακάο και χυμού πορτοκαλιού, «οι εργαζόμενοι λαμβάνουν λιγότερο από το 60% του κατώτατου μισθού».
Δομικό πρόβλημα
Όσον αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η συνολική εικόνα δεν είναι καθόλου ικανοποιητική. Η μελέτη τοποθετεί τη σόγια, η καλλιέργεια της οποίας ευθύνεται για υψηλά επίπεδα αποψίλωσης των δασών καθώς και για τη ρύπανση των υδάτων, στην κορυφή της λίστας.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η σόγια δεν καταναλώνεται άμεσα, αλλά χρησιμοποιείται στις ζωοτροφές. «Η σόγια, το ρύζι και ο χυμός πορτοκαλιού είναι οι τρεις βιομηχανίες που καταναλώνουν το περισσότερο νερό, ενώ το κακάο, η σόγια και ο καφές είναι οι βιομηχανίες που ρυπαίνουν περισσότερο, λόγω των μεθόδων παραγωγής τους και των εισαγόμενων ποσοτήτων», εξηγούν οι ειδικοί.
Επίσης,«η βανίλια έχει τις μεγαλύτερες επιπτώσεις στο νερό, ανά τόνο παραγωγής. «Το μάθημα που μπορούμε να αντλήσουμε από αυτό είναι ότι κάτι δεν πάει καλά δομικά με τις εισαγωγές τροφίμων», εξηγεί ο Blaise Desbordes. Και επιμένει στην αποτυχία της αγοράς να παράγει υπεύθυνα.
«Έχουμε βελτιστοποιήσει την αξία για τα χρήματα και τη διαφοροποίηση των προϊόντων – μπορείτε εύκολα να βρείτε πέντε διαφορετικούς τύπους βανίλιας για τα παρασκευάσματά σας – αλλά όχι βανίλια που απλώς έχει παραχθεί κάτω από αξιοπρεπείς ανθρώπινες συνθήκες», παρόλο που χρησιμοποιείται στη σύνθεση προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως σημειώνει χαρακτηριστικά.
Σοκολάτα και παιδική εργασία
Όσον αφορά τη σοκολάτα, αυτές τις ημέρες του Πάσχα αξίζει να θυμηθούμε ότι η καλλιέργεια κακάο στην Ακτή Ελεφαντοστού και την Γκάνα, η οποία αντιπροσωπεύει το 67% της παγκόσμιας παραγωγής, «συνδέεται περισσότερο με την αποψίλωση των δασών στη Δυτική Αφρική» και χαρακτηρίζεται «από τη διαρθρωτική φτώχεια των παραγωγών, την παιδική εργασία και την πολύ περιορισμένη πρόσβαση σε κοινωνικά δικαιώματα».
Ωστόσο, επισημαίνει ότι «δεν πρέπει να κάνουμε τους ανθρώπους να αισθάνονται ένοχοι – εμείς οι επαγγελματίες πρέπει να κάνουμε τη δουλειά μας».
Η Greenpeace, η Max Havelaar και το Ινστιτούτο Veblen στην Γαλλία ζητούν να εφαρμοστούν «χωρίς καθυστέρηση» οι οδηγίες που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και να παρακολουθείται καλύτερα η εφαρμογή τους. Οι δύο ΜΚΟ και η δεξαμενή σκέψης ζητούν επίσης την απόρριψη της συμφωνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη Mercosur (σ.σ. τελωνειακή ένωση της Νοτίου Αμερικής, πλήρη μέλη της οποίας είναι η Αργεντινή, η Βολιβία, η Βραζιλία, η Παραγουάη και η Ουρουγουάη), η οποία «δεν εγγυάται ούτε την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ούτε την προστασία του περιβάλλοντος».
Επιπλέον, σε μια εποχή που οι ετικέτες πολλαπλασιάζονται στις συσκευασίες των προϊόντων, η μελέτη επαινεί την «κοινωνική και δίκαιη οικολογική πιστοποίηση». Και μάλιστα, με αποτελεσματικούς ελέγχους.
VIA: in.gr
