Ο σκελετός ενός νέου άνδρα που βρέθηκε σε νεκροταφείο στην Αγγλία προσφέρει τις πρώτες άμεσες ενδείξεις για τις μονομαχίες μεταξύ ανθρώπων και ζώων στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ανακοίνωσε ομάδα αρχαιολόγων.
Η λεκάνη του σκελετού, ο οποίος ανήκει σε άνδρα 26 έως 35 ετών και χρονολογείται γύρω στον 3ο αιώνα μ.Χ., φέρει μεγάλες οπές από δόντια αιλουροειδούς, πιθανότατα λιονταριού.
Βρέθηκε σε ένα νεκροταφείο μονομάχων που ανακαλύφθηκε το 2010 στην Υόρκη της Αγγλίας, η οποία ονομαζόταν τότε Eboracum και ήταν σημαντική στρατιωτική βάση των Ρωμαίων.
Η ανακάλυψη επιβεβαιώνει ότι τα θεάματα με μονομάχους, τα οποία συχνά περιλάμβαναν μια ποικιλία εξωτικών ζώων, δεν περιορίζονταν στις μεγάλες πόλεις αλλά ήταν δημοφιλή ακόμα και στις πιο μακρινές επαρχίες της αυτοκρατορίας.
Τα τραύματα στο λαγόνιο οστό του άνδρα δεν παρουσιάζουν σημεία επούλωσης (T. J. U. Thompson et al. / PLoS ONE 2025)
«Για πολλά χρόνια οι γνώσεις μας για τους μονομάχους και τα θεάματα με ζώα βασίζονταν κυρίως σε ιστορικά κείμενα και ιστορικές αναπαραστάσεις» δήλωσε ο Τιμ Τόμσον του Πανεπιστημίου Μέινουθ στην Ιρλανδία, επικεφαλής της μελέτης.
«Η ανακάλυψη αυτή προσφέρει τα πρώτα άμεσα, απτά πειστήρια ότι τέτοια γεγονότα λάμβαναν χώρα σε αυτή την περίοδο, αλλάζοντας την εικόνα μας για τη ρωμαϊκή ψυχαγωγική κουλτούρα στην περιοχή».
Οι μονομάχοι που έβγαιναν στην αρένα μαζί με ζώα ονομάζονταν venator. Τοιχογρααφία από το Εθνικό Μουσείο Μπάρντο στην Τυνησία (Reuters)
Τα τραύματα που βρέθηκαν στον σκελετό δεν θα ήταν αρκετά για να προκαλέσουν θάνατο και βρίσκονται σε ασυνήθιστη θέση. «Πιστεύουμε ότι αυτό αποτελεί ένδειξη ότι το σώμα ενός ανθρώπου που ήταν ανίκανου να αντιδράσει σύρθηκε στο έδαφος» δήλωσε ο Τόμσον.
Το τραύμα δεν φέρει σημεία επούλωσης, ένδειξη ότι ο θάνατος δεν άργησε να έρθει. Ο άνδρας βρέθηκε αποκεφαλισμένος, ίσως ως χαριστική βολή μετά την ήττα του στην αρένα, όπως συνηθιζόταν σε κάποιες περιπτώσεις. Βρέθηκε καλυμμένος από οστά αλόγου μαζί με δύο άλλους ανδρικούς σκελετούς.
Τα λιοντάρια που ψυχαγωγούσαν τους Ρωμαίους πιθανότατα μεταφέρονταν από την Αφρική. Ελέφαντες, ιπποπόταμοι, ρινόκεροι, κροκόδειλοι, καμηλοπαρδάλεις, στρουθοκάμηλοι, τίγρεις και λεοπαρδάλεις αναγκάζονταν να επιτίθενται το ένα στο άλλο ή σε μονομάχους –οι οποίοι ήταν συνήθως σκλάβοι, αιχμάλωτοι πολέμου, εγκληματίες ή εθελοντές.
Το 2022, για παράδειγμα, ανακαλύφθηκαν στο Κολοσσαίο της Ρώμης οστά αρκούδων και αιλουροειδών.
Λεοπάρδαλη επιτίθεται σε άνδρα σε τελετουργική εκτέλεση «damnatio ad bestias», ή «καταδίκης στα θηρία». Αρχαιολογικό μουσείο ρου Ελ Τζεμ στην Τυνησία (Reuters)
«Αρπακτικά ζώα –κυρίως αιλουροειδή αλλά και κάποια άλλα ζώα, για παράδειγμα αρκούδες- αναμετρώνταν με ειδικούς μονομάχους που ονομάζονταν venatores» δήλωσε ο Τζον Πιρς του Kin’s College στο Λονδίνο, μέλος της ερευνητικής ομάδας.
Σε άλλες περιπτώσεις, τα ζώα αναλάμβαναν την εκτέλεση δεμένων κακοποιών και αιχμαλώτων, μα πρακτική που ονομαζόταν damnatio ad bestias «καταδίκη στα θηρία».
Στο νεκροταφείο του Eboracum έχουν βρεθεί ακόμα 81 ακόμα σκελετοί νέων και ασυνήθιστα γεροδεμένων ανδρών, πολλοί από τους οποίους βρέθηκαν αποκεφαλισμένοι και με επουλωμένα ή μη επουλωμένα τραύματα.
«Είναι μια υπενθύμιση της κουλτούρας των θεαμάτων που έπαιζε κεντρικό ρόλο στη ρωμαϊκή δημόσια ζωή» σχολίασε ο Πιρς.
Ο σκελετός περιλαμβάνεται σε έκθεση με ρωμαϊκά ευρήματα στην Υόρκη.
VIA: in.gr
