Μια σημαντική τεχνολογική και επιστημονική πρόοδος έρχεται από το Εθνικό Ινστιτούτο Προτύπων και Τεχνολογίας (NIST) στο Κολοράντο των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι ερευνητές του NIST παρουσίασαν το NIST-F4, ένα ατομικό ρολόι εξαιρετικής ακρίβειας, ικανό να μην χάνει ούτε ένα δευτερόλεπτο για περισσότερο από 100 εκατομμύρια χρόνια. Η καινοτομία αυτή αναμένεται να αναβαθμίσει κρίσιμα παγκόσμια συστήματα όπως οι χρηματοοικονομικές συναλλαγές, τα ψηφιακά δίκτυα και οι δορυφορικές υπηρεσίες GPS.
Το NIST-F4 βασίζεται στην κλασική τεχνολογία ρολογιών καισίου, αλλά έχει φτάσει σε ένα επίπεδο ακρίβειας που δεν έχει προηγούμενο. Η λειτουργία του στηρίζεται στις ακριβείς ταλαντώσεις των ατόμων του καισίου, τα οποία ψύχονται σχεδόν στο απόλυτο μηδέν με τη χρήση λέιζερ και εκτοξεύονται σε μια μορφή «ατομικού σιντριβανιού». Κατά την άνοδό τους, τα άτομα αυτά διασχίζουν ένα μικροκυματικό πεδίο, ρυθμισμένο με ακρίβεια υψηλότατου επιπέδου. Κάθε μετάβαση ενέργειας των ατόμων αντιστοιχεί σε ένα «τικ», με ακριβώς 9.192.631.770 τέτοια «τικ» να αντιστοιχούν σε ένα δευτερόλεπτο, η επίσημη μέτρηση του χρόνου που χρησιμοποιείται παγκοσμίως.
Η ανάπτυξη του NIST-F4 ξεκίνησε έπειτα από προβλήματα απόδοσης του προκατόχου του, NIST-F1, όταν μεταφέρθηκε το 2016. Η ομάδα αποφάσισε να επανεκκινήσει το project από την αρχή, ανασχεδιάζοντας κρίσιμα εξαρτήματα όπως η μικροκυματική κοιλότητα και τα οπτικά συστήματα, επιτυγχάνοντας ανοχές μικρότερες και από το ένα πέμπτο της διαμέτρου μιας ανθρώπινης τρίχας.
Τον Απρίλιο του 2025, το NIST απέστειλε τα δεδομένα του νέου ρολογιού στον Διεθνή Οργανισμό Μέτρων και Σταθμών (BIPM), ζητώντας την επίσημη πιστοποίηση του NIST-F4 ως «πρότυπου συχνότητας πρωτογενούς βαθμίδας». Παγκοσμίως, μόνο περίπου δώδεκα χώρες διαθέτουν αντίστοιχα όργανα αυτού του επιπέδου.
Το NIST-F4 λειτουργεί παράλληλα με το προηγούμενο NIST-F3, ώστε πάντα ένα ρολόι να είναι ενεργό και να συμμετέχει στον καθορισμό του Συντονισμένου Παγκόσμιου Χρόνου (UTC) — το διεθνές πρότυπο χρόνου στο οποίο βασίζονται οι παγκόσμιες υποδομές.
Η επικεφαλής του τμήματος Χρόνου και Συχνότητας του NIST, Liz Donley, τόνισε τη σημασία της ακριβούς μέτρησης του χρόνου για την καθημερινή λειτουργία της παγκόσμιας κοινωνίας. «Από τη συγχρονισμένη λειτουργία των τραπεζικών συστημάτων έως τη γεωεντοπιστική ακρίβεια των δορυφόρων, η ακρίβεια χρόνου δεν είναι πολυτέλεια αλλά απόλυτη ανάγκη».
Αν και οι λεγόμενες οπτικές ωρολογιακές τεχνολογίες αναμένεται στο μέλλον να αναθεωρήσουν ακόμα και τον ίδιο τον ορισμό του δευτερολέπτου, το NIST-F4 αποτελεί σήμερα την αιχμή της τεχνολογίας στη μέτρηση του χρόνου. Η εφαρμογή του σε κρίσιμες παγκόσμιες λειτουργίες εγγυάται ότι η ανθρωπότητα θα συνεχίσει να κινείται με βάση ένα απαράμιλλο ρυθμιστικό πρότυπο ακριβείας.
[via]
VIA: TechGear.gr
