Μια εκπληκτική νέα εικόνα από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb αποκαλύπτει μια κοσμική ψευδαίσθηση γνωστή ως «Δακτύλιος του Einstein», όπου το φως ενός απομακρυσμένου γαλαξία παραμορφώνεται σε έναν τέλειο κύκλο από τη βαρύτητα ενός κοντινότερου γαλαξία.
Αυτή η σπάνια ευθυγράμμιση προσφέρει στους επιστήμονες έναν φυσικό μεγεθυντικό φακό για να μελετήσουν γαλαξίες που βρίσκονται δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά. Χάρη στα ισχυρά συστήματα του James Webb και την υποστήριξη από το Hubble, οι αστρονόμοι μπορούν να εξετάσουν συστάδες γαλαξιών και να εξερευνήσουν την εξέλιξη του σύμπαντος με πρωτοφανείς λεπτομέρειες.
Μια κοσμική οπτική αυταπάτη: Ο δακτύλιος Einstein
Αυτή η νέα εικόνα του μήνα από το James Webb Space Telescope παρουσιάζει ένα σπάνιο και εντυπωσιακό κοσμικό φαινόμενο γνωστό ως δακτύλιος Einstein.
Στην πρώτη ματιά, η εικόνα μπορεί να φαίνεται σαν ένας μόνο γαλαξίας με παράξενο σχήμα – αλλά στην πραγματικότητα είναι δύο γαλαξίες που απέχουν τεράστιες αποστάσεις ο ένας από τον άλλον. Ο κοντινότερος γαλαξίας βρίσκεται στο κέντρο της εικόνας, ενώ το φως από έναν πιο απομακρυσμένο γαλαξία έχει παραμορφωθεί γύρω του, σχηματίζοντας έναν φωτεινό δακτύλιο.
Οι δακτύλιοι Einstein σχηματίζονται λόγω μιας διαδικασίας που ονομάζεται βαρυτικός φακός (gravitational lensing), όπου το φως από ένα απομακρυσμένο αντικείμενο παραμορφώνεται από τη βαρύτητα ενός μεγάλου αντικειμένου που βρίσκεται ανάμεσα σε αυτό και τον παρατηρητή.
Αυτό συμβαίνει επειδή ο χώρος-χρόνος, ο ίδιος ο ιστός του σύμπαντος, καμπυλώνεται από τη μάζα και το φως ακολουθεί αυτές τις καμπύλες. Ενώ αυτή η παραμόρφωση είναι πολύ ανεπαίσθητη σε καθημερινές κλίμακες, γίνεται δραματική σε αστρονομικές κλίμακες, όπως όταν το φως από έναν γαλαξία περνά κοντά σε έναν άλλο γαλαξία ή σε μια συστάδα γαλαξιών.
Όταν ο γαλαξίας – φακός και ο παρατηρητής είναι σχεδόν τέλεια ευθυγραμμισμένοι, αυτό το φαινόμενο φακού δημιουργεί έναν σχεδόν πλήρη κύκλο φωτός: έναν δακτύλιο Einstein. Ανάλογα με το πόσο ακριβής είναι η ευθυγράμμιση, ο δακτύλιος μπορεί να εμφανίζεται πλήρης, όπως εδώ, ή μόνο εν μέρει. Αυτές οι σπάνιες ευθυγραμμίσεις λειτουργούν ως φυσικοί μεγεθυντικοί φακοί, επιτρέποντας στους αστρονόμους να μελετούν εξαιρετικά απομακρυσμένους και αμυδρούς γαλαξίες που αλλιώς θα ήταν αόρατοι.
Ο γαλαξίας στο κέντρο αυτού του δακτυλίου Einstein είναι ένας ελλειπτικός γαλαξίας, όπως φαίνεται από τον φωτεινό πυρήνα του και το λείο, χωρίς χαρακτηριστικά σώμα του.
Αυτός ο γαλαξίας ανήκει σε μια συστάδα γαλαξιών που ονομάζεται SMACSJ0028.2-7537. Ο παραμορφωμένος γαλαξίας που περιβάλλει τον ελλειπτικό γαλαξία είναι ένας σπειροειδής γαλαξίας. Παρά το γεγονός ότι η εικόνα του έχει παραμορφωθεί καθώς το φως του πέρασε γύρω από τον γαλαξία στη διαδρομή του, είναι σαφώς ορατές μεμονωμένες συστάδες αστεριών και δομές αερίων.
Χαρτογραφώντας το σύμπαν με τα Webb και Hubble
Τα δεδομένα για αυτήν την εικόνα συλλέχθηκαν στο πλαίσιο της έρευνας Strong Lensing and Cluster Evolution (SLICE), που διευθύνεται από τον Guillaume Mahler του Πανεπιστημίου της Λιέγης στο Βέλγιο.
Το έργο περιλαμβάνει μια διεθνή ομάδα αστρονόμων και χρησιμοποιεί την Κάμερα Εγγύς-Υπερύθρου του Webb (NIRCam) για να μελετήσει πώς έχουν εξελιχθεί οι συστάδες γαλαξιών τα τελευταία 8 δισεκατομμύρια χρόνια. Συνολικά, η έρευνα παρατηρεί 182 συστάδες γαλαξιών.
Αυτή η εικόνα περιλαμβάνει επίσης δεδομένα από δύο όργανα που βρίσκονται στο διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble της NASA/ESA: την Κάμερα Ευρέως Πεδίου 3 και την Προηγμένη Κάμερα για Έρευνες.
VIA: FoxReport.gr
