Κλυδωνισμοί στις παγκόσμιες αγορές από την κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων
Οι παγκόσμιες χρηματαγορές βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση μετά την αιφνιδιαστική ανακοίνωση του Προέδρου Trump για επιβολή δασμών 54% στις εισαγωγές από την Κίνα και σημαντικών επιπρόσθετων δασμών στα προϊόντα από τις περισσότερες χώρες παγκοσμίως.
Τα χρηματιστήρια από τη Σαγκάη μέχρι το Τόκιο και από το Σίδνεϋ στο Χονγκ Κονγκ σημείωσαν δραματική πτώση, φτάνοντας σε επίπεδα που είχαν να καταγραφούν εδώ και δεκαετίες. Παρόμοια εικόνα επικρατεί και στις αμερικανικές χρηματαγορές, με την Apple να υφίσταται το μεγαλύτερο πλήγμα μεταξύ των τεχνολογικών κολοσσών, χάνοντας 250 δισεκατομμύρια δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία μόλις την πρώτη ημέρα μετά την ανακοίνωση.
Η αντίδραση της Κίνας και η κλιμάκωση των εντάσεων
Η Κίνα δεν έμεινε απαθής στις αμερικανικές κινήσεις. Αντέδρασε άμεσα με την επιβολή δασμών 34% στα αμερικανικά προϊόντα, ενώ παράλληλα ανακοίνωσε περιορισμούς στην εξαγωγή σπάνιων γαιών – υλικά ζωτικής σημασίας για την κατασκευή σχεδόν κάθε σύγχρονης τεχνολογικής συσκευής.
Η απάντηση του Trump ήταν άμεση και έντονη: απείλησε με πρόσθετη αύξηση των δασμών κατά 50% στους ήδη υπάρχοντες, φέρνοντας το συνολικό ποσοστό στο εξωφρενικό 104%. Αν υλοποιηθεί αυτή η απειλή, οι συνέπειες για τις τιμές των καταναλωτικών προϊόντων θα είναι δραματικές.
Οι επιπτώσεις στα τεχνολογικά προϊόντα και τους καταναλωτές
Για να κατανοήσουμε το μέγεθος της επίπτωσης, ένα iPhone 16 Pro Max που σήμερα κοστίζει 1.599 δολάρια στις ΗΠΑ (χωρίς ΦΠΑ), θα μπορούσε να φτάσει τα 3.262 δολάρια – μια τιμή απαγορευτική για την πλειονότητα των καταναλωτών, ανεξαρτήτως εισοδήματος. Το ίδιο ισχύει για κάθε προϊόν κινεζικής κατασκευής, ακόμα κι αν η εταιρεία που το σχεδίασε είναι αμερικανική.
Επικίνδυνη κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου
Με αυτή την πρωτοφανή κίνηση, ο Trump διακινδυνεύει μια επικίνδυνη κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου, η οποία έχει ήδη προκαλέσει σοβαρούς τριγμούς στις διεθνείς αγορές και αιμορραγία στην κερδοφορία των αμερικανικών επιχειρήσεων. Δεδομένης της σταθερής θέσης του Προέδρου Σι που έχει δηλώσει ρητά ότι η Κίνα δεν υποκύπτει σε εκβιασμούς, η ευθύνη για αποκλιμάκωση φαίνεται να βαρύνει τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Εάν οι δασμοί αυξηθούν στο 104%, οι τεχνολογικές εταιρείες θα αντιμετωπίσουν σοβαρότατα προβλήματα. Τα κόστη παραγωγής για κολοσσούς όπως η Apple θα διπλασιαστούν, οδηγώντας σε κατακόρυφη αύξηση των τιμών και καθιστώντας τα αμερικανικά προϊόντα ασύμφορα σε σχέση με τον ανταγωνισμό.
Οι διπλωματικές διαστάσεις της κρίσης
Ο Trump έχει επιπλέον απειλήσει με διακοπή των διαπραγματεύσεων και επιβολή κυρώσεων σε οποιαδήποτε χώρα επιλέξει να συνταχθεί με την Κίνα. Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας δήλωσε χθες ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες στοχεύουν στην ηγεμονία στο όνομα της ανταποδοτικότητας» και υπογράμμισε ότι «πρόκειται για κλασική περίπτωση μονομέρειας, προστατευτισμού και οικονομικού εκφοβισμού».
Η στάση της Ευρώπης και οι κίνδυνοι ύφεσης
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ξεκινήσει σειρά συναντήσεων για τη χάραξη ενιαίας πολιτικής απέναντι στην κρίση. Παρότι επιδιώκει συμφωνία με τις ΗΠΑ, η ευρωπαϊκή βιομηχανία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την Κίνα. Για το λόγο αυτό, η ΕΕ έχει ήδη καταρτίσει κατάλογο αμερικανικών προϊόντων που θα μπορούσαν να υποστούν αντίποινα με τη μορφή δασμών.
Σύμφωνα με την Moody’s, η Ευρώπη αντιμετωπίζει σοβαρό κίνδυνο ύφεσης, με την Ιρλανδία, τη Σλοβακία, τη Γερμανία, την Ουγγαρία, την Ιταλία και την Αυστρία να βρίσκονται στις πιο ευάλωτες θέσεις. Περαιτέρω κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου θα προκαλέσει σημαντικό πλήγμα στην αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, που θα επεκταθεί πολύ πέρα από τον τομέα της τεχνολογίας.
Το μπούμερανγκ των πολιτικών Trump
Η στρατηγική του Trump ενδέχεται να αποδειχθεί αυτοκαταστροφική σε βάθος χρόνου. Μια πιθανή ύφεση θα οδηγήσει τους καταναλωτές σε φθηνότερα προϊόντα – ένα πεδίο όπου η Κίνα διαθέτει ασυναγώνιστο πλεονέκτημα – ενώ τα αμερικανικά προϊόντα θα καταστούν οικονομικά απρόσιτα για την πλειονότητα της αγοράς.
Συμπέρασμα
Η ιστορία έχει αποδείξει επανειλημμένα ότι οι εμπορικοί πόλεμοι σπάνια αφήνουν νικητές. Η τρέχουσα κλιμάκωση μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη απειλεί με σοβαρές και μακροχρόνιες επιπτώσεις την παγκόσμια οικονομία, τις επιχειρήσεις και τελικά τους καταναλωτές. Οι επόμενες εβδομάδες αναμένονται καθοριστικές για την εξέλιξη αυτής της κρίσης
