Όταν οι αστροναύτες Sunita “Suni” Williams και Barry “Butch” Wilmore αναχώρησαν για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) τον Ιούνιο του 2024, περίμεναν να επιστρέψουν σε μόλις οκτώ ημέρες. Ωστόσο, λόγω τεχνικών προβλημάτων του διαστημικού σκάφους Starliner της Boeing, η αποστολή τους εξελίχθηκε σε έναν αναπάντεχα μακρύ εγκλωβισμό στο διάστημα.
Γιατί καθυστέρησε τόσο η επιστροφή τους;
Το Starliner, που σχεδιάστηκε ως εναλλακτική επιλογή στο Crew Dragon της SpaceX, παρουσίασε σοβαρά τεχνικά προβλήματα, όπως διαρροές ηλίου και δυσλειτουργία των προωθητικών του συστημάτων. Παρόλο που η Boeing και η NASA εξέτασαν επί μήνες πιθανές λύσεις, τελικά κρίθηκε πως το σκάφος ήταν πολύ επικίνδυνο για την επιστροφή των αστροναυτών.
NASA astronaut Butch Wilmore, Roscosmos cosmonaut Aleksandr Gorbunov, and NASA astronauts Nick Hague, and Suni Williams are seen inside a SpaceX Dragon spacecraft onboard the SpaceX recovery ship MEGAN shortly after having landed in the water off the coast of Tallahassee, Florida, USA, 18 March 2025. EPA/NASA/Keegan Barber HANDOUT MANDATORY CREDIT: (NASA/Keegan Barber)HANDOUT EDITORIAL USE ONLY/NO SALESHANDOUT EDITORIAL USE ONLY/NO SALES
Αντί να σταλεί άμεσα μια αποστολή διάσωσης, η NASA αποφάσισε να ενσωματώσει την επιστροφή των Williams και Wilmore σε προγραμματισμένες διαστημικές αποστολές. Έτσι, οι δύο αστροναύτες έμειναν στον ISS για εννέα μήνες, περιμένοντας να επιστρέψουν με το SpaceX Crew-9, που αρχικά είχε σχεδιαστεί για διαφορετική αποστολή. Μετά από ακόμα μία καθυστέρηση λόγω τεχνικών θεμάτων στο SpaceX Crew-10, επιβιβάστηκαν τελικά στο Crew Dragon για το ταξίδι της επιστροφής τους.
Οι φυσικές επιπτώσεις της παραμονής στο διάστημα
Η παρατεταμένη έκθεση στο διάστημα επηρεάζει σοβαρά το ανθρώπινο σώμα. Οι Williams και Wilmore πέρασαν πάνω από 250 ημέρες σε συνθήκες μικροβαρύτητας, γεγονός που προκαλεί σημαντικές αλλαγές στη φυσιολογία:
- Απώλεια οστικής πυκνότητας – Οι αστροναύτες χάνουν περίπου 1% της πυκνότητας των οστών τους κάθε μήνα. Έρευνες έχουν δείξει πως η πλήρης ανάκαμψη μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από ένα χρόνο.
- Μυϊκή ατροφία – Η έλλειψη βαρύτητας οδηγεί στη σταδιακή εξασθένιση των μυών. Παρότι στο ISS υπάρχουν προγράμματα άσκησης, οι αστροναύτες θα χρειαστούν μήνες εντατικής φυσικοθεραπείας στη Γη για να επανακτήσουν τη μυϊκή τους δύναμη.
- Αλλαγές στην κατανομή των σωματικών υγρών – Το αίμα και τα υγρά του σώματος μετακινούνται προς το κεφάλι, προκαλώντας πρήξιμο του προσώπου και αλλαγές στην ενδοκρανιακή πίεση, επηρεάζοντας συχνά την όραση.
- Έκθεση σε ακτινοβολία – Αν και ο ISS προστατεύεται εν μέρει από το μαγνητικό πεδίο της Γης, οι αστροναύτες εκτίθενται σε επίπεδα ακτινοβολίας πολύ υψηλότερα από αυτά στη Γη, αυξάνοντας τον κίνδυνο κυτταρικών βλαβών και καρκίνου.
Η ψυχολογική πρόκληση της επιστροφής στη Γη
Η παραμονή στο διάστημα δεν είναι μόνο μια σωματική δοκιμασία, αλλά και μια ψυχολογική. Οι Williams και Wilmore έμειναν απομονωμένοι για σχεδόν έναν χρόνο, μακριά από τις οικογένειες και τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Το αίσθημα απομόνωσης, σε συνδυασμό με τις συνθήκες του διαστήματος, μπορεί να προκαλέσει στρες, διαταραχές ύπνου και αλλαγές στη διάθεση.
Ο Frank Rubio, ένας άλλος αστροναύτης που πέρασε 371 ημέρες στο διάστημα λόγω βλάβης του διαστημικού του σκάφους, είχε δηλώσει πως η επανένταξη στη ζωή στη Γη απαιτεί τουλάχιστον τρεις μήνες. Το σώμα πρέπει να ξαναμάθει να ισορροπεί υπό την επίδραση της βαρύτητας, ενώ η καθημερινότητα αλλάζει δραστικά.
Πώς προετοιμάζεται η NASA για τέτοιες αποστολές;
Η NASA και άλλες διαστημικές υπηρεσίες ερευνούν συνεχώς τρόπους μείωσης των επιπτώσεων του διαστήματος στο ανθρώπινο σώμα. Μερικές από τις προσπάθειες περιλαμβάνουν:
- Ειδικά διατροφικά προγράμματα που προλαμβάνουν την απώλεια οστικής και μυϊκής μάζας.
- Εξελιγμένα προγράμματα άσκησης στον ISS για τη διατήρηση της φυσικής κατάστασης των αστροναυτών.
- Έρευνες για τη βελτίωση της θωράκισης από ακτινοβολία, κρίσιμες για μελλοντικές αποστολές στη Σελήνη και τον Άρη.
- Ψυχολογική υποστήριξη και εικονικές συνεδρίες με τις οικογένειες των αστροναυτών, ώστε να μετριαστεί το αίσθημα απομόνωσης.
Μια πρωτόγνωρη εμπειρία με διδάγματα για το μέλλον
Η απρόσμενη παράταση της αποστολής των Williams και Wilmore μπορεί να μην ήταν μέρος του αρχικού σχεδίου, αλλά αποτελεί ένα πολύτιμο μάθημα για το μέλλον της διαστημικής εξερεύνησης. Οι επιστήμονες θα μελετήσουν την κατάστασή τους μετά την επιστροφή για να κατανοήσουν ακόμα καλύτερα τις επιπτώσεις του διαστήματος στον άνθρωπο, προετοιμάζοντας καλύτερα τις επόμενες γενιές αστροναυτών για αποστολές μεγάλης διάρκειας.
Όσο για τους δύο βετεράνους αστροναύτες, ξεκινούν από σήμερα κιόλας τη μακρά διαδικασία επαναπροσαρμογής στη Γη – όπου ακόμα και το να σταθείς όρθιος μπορεί να είναι πρόκληση μετά από τόσο καιρό σε έλλειψη βαρύτητας.
Με πληροφορίες από Sky News
VIA: hellasjournal.com
