Ο πιο διάσημος νόμος για την τεχνολογία στην Ευρώπη, ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων (GDPR), είναι ο επόμενος στον κατάλογο προς αναθεώρηση, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση επιταχύνει τη διαδικασία απλοποίησης της νομοθεσίας που θεωρεί πως επιβαρύνει τις επιχειρήσεις της. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει να παρουσιάσει πρόταση για την αναθεώρηση του GDPR μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Η μείωση της γραφειοκρατίας αποτελεί βασική προτεραιότητα για την πρόεδρο της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στο πλαίσιο της προσπάθειας να καταστήσει τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις πιο ανταγωνιστικές έναντι των αντιπάλων τους στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα και άλλες αγορές.
Το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ έχει ήδη παρουσιάσει δέσμες μέτρων για την απλοποίηση των κανόνων σχετικά με την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας και την πρόσβαση σε ευρωπαϊκές επενδύσεις. Στόχος είναι οι εταιρείες να αφιερώνουν λιγότερο χρόνο και χρήμα στη συμμόρφωση με πολύπλοκες νομικές και κανονιστικές απαιτήσεις. Ο GDPR θεωρείται από τον τεχνολογικό τομέα -αλλά και από πολλές επιχειρήσεις ευρύτερα- ως ένα από τα πιο σύνθετα νομοθετήματα της Ευρώπης, λόγω των αυστηρών απαιτήσεών του για τη διαχείριση προσωπικών δεδομένων και την ικανοποίηση των δικαιωμάτων των υποκειμένων. Η εφαρμογή του το 2018 συνοδεύτηκε από κύμα μαζικής αποστολής μηνυμάτων από εταιρείες που ζητούσαν τη συγκατάθεση των χρηστών για την επεξεργασία των δεδομένων τους.
Επτά χρόνια αργότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να τροποποιήσει τον περίφημο, αλλά και ιδιαίτερα απαιτητικό αυτόν νόμο για την ιδιωτικότητα. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico, στόχος είναι να περιοριστούν οι περιττές επιβαρύνσεις, χωρίς να αλλάξει ο βασικός σκοπός του κανονισμού. «Υπάρχουν πολλά καλά στοιχεία στον GDPR και η προστασία της ιδιωτικότητας είναι απολύτως αναγκαία. Όμως, δεν χρειάζεται να ρυθμίζουμε με παράλογο τρόπο. Πρέπει να διευκολύνουμε τις επιχειρήσεις στη συμμόρφωσή τους», δήλωσε η Υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής της Δανίας, Καρολίνα Στέιτζ Όλσεν, η οποία θα προεδρεύσει στο Συμβούλιο της ΕΕ το δεύτερο εξάμηνο του 2025, στο πλαίσιο της εκ περιτροπής προεδρίας.
Η κριτική στον GDPR εναρμονίζεται με τις απόψεις του πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι, ο οποίος σε έκθεσή του τον Σεπτέμβριο του 2023 υποστήριξε ότι η υπερβολική πολυπλοκότητα της ευρωπαϊκής νομοθεσίας παρεμποδίζει την οικονομική ανάπτυξη της ΕΕ. Όπως επεσήμανε, «η ρυθμιστική στάση της ΕΕ απέναντι στις τεχνολογικές εταιρείες εμποδίζει την καινοτομία», αναφερόμενος μεταξύ άλλων στον Κανονισμό για την Τεχνητή Νοημοσύνη και στον GDPR. Για τις μικρότερες και οικονομικά πιο ευάλωτες επιχειρήσεις, η τεκμηρίωση που απαιτεί ο GDPR έχει αποτελέσει επί μακρόν αιτία δυσαρέσκειας. Ο Επίτροπος Δικαιοσύνης Μάικλ ΜακΓκραθ ανέφερε ότι το βασικό συμπέρασμα της ανασκόπησης του GDPR το περασμένο καλοκαίρι ήταν η ανάγκη για μεγαλύτερη στήριξη προς τις επιχειρήσεις, και ειδικότερα τις μικρομεσαίες, στις προσπάθειές τους για συμμόρφωση.
Ο ίδιος επιβεβαίωσε πρόσφατα ότι η πρόταση για την απλοποίηση του κανονισμού αναμένεται εντός των επόμενων εβδομάδων. Σύμφωνα με πληροφορίες του Politico, η Επιτροπή είχε αρχικά προγραμματίσει να εγκρίνει σχετικό πακέτο στις 16 Απριλίου, αλλά η ημερομηνία αυτή μεταφέρθηκε για τις 21 Μαΐου. Αξιωματούχος της Επιτροπής, που μίλησε ανώνυμα στο Politico, ανέφερε ότι η ημερομηνία είναι ενδεικτική και δεν έχει ακόμη αποφασιστεί εάν ο GDPR θα συμπεριληφθεί στο συνολικό πακέτο. Ωστόσο, η πρόταση για την απλοποίηση των κανόνων προστασίας προσωπικών δεδομένων αναμένεται σίγουρα έως τον Ιούνιο.
Η Κομισιόν έχει διευκρινίσει ότι οι αλλαγές θα επικεντρωθούν κυρίως στις υποχρεώσεις αναφοράς για οργανισμούς με λιγότερους από 500 εργαζόμενους, χωρίς να τροποποιηθεί ο θεμελιώδης σκοπός του κανονιστικού πλαισίου του GDPR. Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τον περιορισμό των υποχρεώσεων για καταγραφή δραστηριοτήτων επεξεργασίας δεδομένων ή την αναδιαμόρφωση των διαδικασιών υποβολής εκθέσεων εκτίμησης αντικτύπου στην προστασία δεδομένων, δύο απαιτήσεις που θεωρούνται υπέρμετρα βαριές για τις μικρές επιχειρήσεις.
Ο GDPR αποτέλεσε ιστορικό νομοθετικό ορόσημο το 2018 και έχει αναγνωριστεί διεθνώς ως μοντέλο προστασίας προσωπικών δεδομένων, με επιρροή που ξεπερνά τα σύνορα της Ευρώπης. Η διαπραγμάτευση του κανονισμού είχε προκαλέσει μία από τις πιο έντονες εκστρατείες lobbying που έχουν καταγραφεί ποτέ στις Βρυξέλλες. Τεχνολογικοί κολοσσοί ενίσχυσαν την παρουσία τους στην πρωτεύουσα της ΕΕ και επένδυσαν τεράστια ποσά για να επηρεάσουν τη διαμόρφωση των διατάξεών του. Η πρόταση υπέστη πάνω από 3.000 τροπολογίες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αριθμός ρεκόρ.
Ο βασικός κίνδυνος από την αναθεώρηση είναι ότι θα μπορούσε να αναζωπυρώσει μια σφοδρή αντιπαράθεση μεταξύ των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών και των υπερασπιστών της ιδιωτικότητας, δύο από τις ισχυρότερες ομάδες πίεσης στις Βρυξέλλες. Ορισμένοι φοβούνται ότι αν τεθεί εκ νέου υπό διαπραγμάτευση ο GDPR, μπορεί να υπονομευθεί από την ισχυρή πίεση του lobbying. «Το άνοιγμα του GDPR για λόγους απλοποίησης είναι επικίνδυνο, ανεξαρτήτως του πόσο καλόπιστη ή στοχευμένη μπορεί να είναι η πρόταση», σχολίασε η Itxaso Domínguez de Olazábal, σύμβουλος πολιτικής στον οργανισμό EDRi, που ειδικεύεται στα ψηφιακά δικαιώματα.
Η ΕΕ βρίσκεται ήδη στο τελικό στάδιο διαμόρφωσης νέας νομοθεσίας σχετικά με τους διαδικαστικούς κανόνες για τον συντονισμό των εποπτικών αρχών στις σημαντικότερες υποθέσεις GDPR. Ο Αυστριακός ακτιβιστής για την προστασία της ιδιωτικότητας, Max Schrems, σημείωσε ότι ο GDPR παραμένει «τεράστιος στόχος» για τους λομπίστες, όμως οι βασικές του διατάξεις δεν μπορούν να καταργηθούν εύκολα, καθώς η προστασία προσωπικών δεδομένων κατοχυρώνεται στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως απαράγραπτο δικαίωμα. «Ένα Δικαστήριο της ΕΕ θα ακύρωνε έναν GDPR που δεν περιλαμβάνει τα βασικά του στοιχεία», υπογράμμισε ο Schrems. «Αν λοιπόν κάποιοι θέλουν να σπαταλήσουν την ενέργειά τους σε αυτό, ευχαρίστως — αλλά δεν πρόκειται να πετύχουν».
VIA: InfoCom.gr
