Τον Ιανουάριο, ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε από τον Λευκό Οίκο αυτό που αποκάλεσε «το μεγαλύτερο έργο υποδομής για την τεχνητή νοημοσύνη στην ιστορία», λέγοντας ότι θα υλοποιηθεί «εξ ολοκλήρου εδώ, στην Αμερική». Το πρόγραμμα Stargate, μια πρωτοβουλία 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την ενίσχυση της ανάπτυξης μοντέλων AI όπως το ChatGPT της OpenAI και το Claude της Anthropic, σχεδιάστηκε για να διατηρήσει τις ΗΠΑ μπροστά στον «μεγάλο ανταγωνισμό» της παγκόσμιας κούρσας τεχνητής νοημοσύνης — την οποία ο πρόεδρος χαρακτήρισε ίσως τη σημαντικότερη μάχη για το μέλλον της ανθρωπότητας.
Αυτό που δεν ανέφερε ο Τραμπ είναι πως, ενώ το Stargate θα ενισχύσει τη θέση των ΗΠΑ στη μάχη για το «ψηφιακό μυαλό» της AI, η επόμενη μεγάλη αναμέτρηση είχε ήδη ξεκινήσει: για το «φυσικό σώμα» της. Και η Κίνα έχει πάρει τεράστια προβάδισμα.
Μόλις λίγο παραπάνω από μία εβδομάδα αργότερα, την παραμονή του Σεληνιακού Νέου Έτους, η Εαρινή Γιορτή του 2025 προβλήθηκε σε ολόκληρη την Κίνα και σε δεκάδες γλώσσες παγκοσμίως. Κεντρικό κομμάτι του εορτασμού ήταν μία ομάδα 16 ανθρωπόμορφων ρομπότ με τεχνητή νοημοσύνη, κατασκευασμένα από την κινεζική εταιρεία Unitree, τα οποία χόρεψαν συγχρονισμένα και με σύνθετη χορογραφία δίπλα σε επαγγελματίες ανθρώπινους χορευτές, υπό τους ήχους παραδοσιακής μουσικής. Ρομπότ που χορεύουν πάνω σε σκηνή δεν αποτελούν το μέλλον από μόνα τους. Αλλά η Κίνα έστειλε το μήνυμα πως θέλει να ηγηθεί σε έναν κόσμο γεμάτο όλο και πιο ευέλικτα ρομπότ.
Η JPMorgan προβλέπει ότι η δυνητική αγορά θα φτάσει τα 5 δισεκατομμύρια ανθρωπόμορφα ρομπότ τα επόμενα χρόνια. Ο Έλον Μασκ έχει προβεί σε ακόμη πιο τολμηρές προβλέψεις: μέχρι το 2040 θα υπάρχουν τουλάχιστον 10 δισεκατομμύρια ρομπότ, ξεπερνώντας τους ανθρώπους αριθμητικά, και το Optimus της Tesla θα βρίσκεται στην πρωτοπορία αυτού του μέλλοντος. «Το Optimus θα είναι το μεγαλύτερο προϊόν όλων των εποχών — μακράν», δήλωσε τον περασμένο μήνα. «Δεν θα υπάρχει καν κάτι κοντά. Θα είναι 10 φορές μεγαλύτερο από το επόμενο μεγαλύτερο προϊόν που κατασκευάστηκε ποτέ».
Τα ανθρωπόμορφα ρομπότ θα εργάζονται δίπλα στους ανθρώπους, ή στη θέση τους, επιτρέποντας 24/7 παραγωγή. Θα είναι οικιακοί υπηρέτες και ρεσεψιονίστ. Θα δουλεύουν σε εστιατόρια ως σερβιτόροι.
Όποια κι αν είναι τελικά η θέση τους στην κοινωνία, η Κίνα φαίνεται έτοιμη να τη διαμορφώσει. Τα τελευταία πέντε χρόνια, η χώρα έχει κατοχυρώσει 5.590 πατέντες που αναφέρουν ανθρωπόμορφα ρομπότ, έναντι 1.442 των Ηνωμένων Πολιτειών, σύμφωνα με ανάλυση της Morgan Stanley. Σε αυτή την περίοδο, η Κίνα εξασφάλισε 22% περισσότερες πατέντες ρομποτικής από τις 19 επόμενες χώρες μαζί. Από το 2021 και μετά, έχει ενσωματώσει περισσότερα βιομηχανικά ρομπότ στις μονάδες παραγωγής από κάθε άλλη χώρα μαζί, σύμφωνα με την International Federation of Robotics. Μόνο το 2024, κινεζικές εταιρείες έφεραν στην αγορά 35 ανθρωπόμορφα ρομπότ — τα 2/3 του παγκόσμιου συνόλου. Οι ΗΠΑ και ο Καναδάς, μαζί, μόλις 8.
Στην έκθεση «Η Αμερική χάνει τη νέα εργασιακή οικονομία», που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο, η εταιρεία SemiAnalysis προβλέπει πως τα ανθρωπόμορφα ρομπότ σύντομα θα αναδιαμορφώσουν την παγκόσμια οικονομία. «Βρισκόμαστε στο χείλος μιας μη γραμμικής μετάβασης στη βιομηχανική κοινωνία», έγραψαν οι συντάκτες. «Η μόνη χώρα που βρίσκεται σε θέση να αξιοποιήσει αυτό το επίπεδο αυτοματοποίησης είναι η Κίνα». Αν οι ΗΠΑ δεν αυξήσουν δραστικά την παραγωγική τους ικανότητα σε ρομπότ, η υστέρηση αυτή θα αποτελέσει, όπως προειδοποιούν, «υπαρξιακή απειλή», όπως γράφει το Business Insider.
«Η Κίνα έχει τοποθετηθεί πολύ αποτελεσματικά για να κυριαρχήσει στον τομέα της ρομποτικής και στην εφοδιαστική αλυσίδα που τη στηρίζει», λέει ο William Matthews, ερευνητής στο Chatham House. Καθώς η ρομποτική αναπτύσσεται, προσθέτει, «ίσως βρισκόμαστε μπροστά σε μια ανακατανομή ισχύος παρόμοια με εκείνη της Βιομηχανικής Επανάστασης».
Όχι όλοι οι ειδικοί συμμερίζονται τέτοια δραματική άποψη. Όλοι όμως συμφωνούν ότι η Κίνα διαθέτει σημαντικά πλεονεκτήματα: ισχυρή κρατική στήριξη, κορυφαία έρευνα και, κυρίως, κυριαρχία στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Από την εποχή της κυκλοφορίας του ChatGPT στα τέλη του 2022, η πρόοδος της γενετικής AI έχει βελτιώσει δραματικά την ικανότητα των ρομπότ να «σκέφτονται» γρήγορα και να αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους. Έκτοτε, τοπικές και εθνικές κυβερνήσεις στην Κίνα έχουν επενδύσει μαζικά στην ανάπτυξη ανθρωπόμορφων ρομπότ. Το 2023, το Υπουργείο Βιομηχανίας και Πληροφορικής της χώρας δημοσίευσε πολιτική για την καθοδήγηση του τομέα, αποκαλώντας τον «νέο ορίζοντα του τεχνολογικού ανταγωνισμού». Την ίδια χρονιά, το Πεκίνο, η Σαγκάη και η Σενζέν ανακοίνωσαν πολιτικές στήριξης, ενώ κι άλλες επαρχίες ακολούθησαν. Συνολικά, οι τοπικές κυβερνήσεις έχουν επενδύσει πάνω από 10 δισεκατομμύρια δολάρια τα τελευταία τρία χρόνια.
Η Κίνα παραμένει επίσης το εργοστάσιο του κόσμου. «Παράγει περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη χώρα, και η παραγωγική της ικανότητα ξεπερνά κατά πολύ των ΗΠΑ», λέει ο Matthews. «Κατέχει το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής, με όλο και υψηλότερης ποιότητας προϊόντα, συνδυασμένα με τεχνολογίες AI και ισχυρή ρομποτική βιομηχανία. Αυτό της δίνει τεράστιο πλεονέκτημα».
Αυτό το πλεονέκτημα επιτρέπει και χαμηλότερες τιμές. Η Unitree, για παράδειγμα, ανακοίνωσε πρόσφατα το G1: ένα ρομπότ ύψους 1,27 μέτρων που περπατά με 7,2 χλμ./ώρα και μεταφέρει 3,2 κιλά για έως και δύο ώρες — με αρχική τιμή 16.000 δολάρια. «Αυτό είναι εντυπωσιακό από άποψη κόστους», λέει ο Jonathan Aitken, ειδικός στη ρομποτική. Ο Μασκ δήλωσε ότι το Optimus, που θα αρχίσει να διατίθεται το 2026, θα κοστίζει μεταξύ 20.000 και 30.000 δολαρίων. (Οι Agility Robotics, Boston Dynamics και Figure AI δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχόλια.)
«Η κινεζική αγορά είναι πολύ ισχυρή», λέει ο Michael Tam της UBTech. «Η οικονομία μας έχει αναπτυχθεί πολύ μέσω της βιομηχανικής ρομποτικής τις τελευταίες τρεις δεκαετίες». Η UBTech ετοιμάζει διάφορα ρομπότ, όπως το Tien Kung Xingzhe (ύψους 1,67 μέτρων, ταχύτητα πάνω από 10 χλμ./ώρα και ικανότητα να κινείται σε άμμο, χιόνι και σκάλες, με τιμή 41.000 δολάρια). Ένα άλλο, το Walker S2, προορίζεται για εργοστάσια αυτοκινήτων και logistics. Η εταιρεία στοχεύει μαζική παραγωγή έως το 2026.
Η κινεζική κυριαρχία στην εφοδιαστική αλυσίδα σημαίνει ότι οι παγκόσμιοι ανταγωνιστές της εξαρτώνται από αυτήν. Τα ρομπότ, όπως και οι άνθρωποι, αποτελούνται από χιλιάδες εξαρτήματα: «εγκέφαλος» (τσιπ, AI, λογισμικό όρασης) και σώμα (ενεργοποιητές, έμβολα, σκελετοί). Οι ΗΠΑ υπερέχουν στον «εγκέφαλο» — 13 από τις 22 εταιρείες του τομέα βρίσκονται στην Αμερική, μόνο δύο στην Κίνα. Όμως, ο εγκέφαλος αποτελεί μόλις το 4% του κόστους. Το σώμα είναι το ακριβό κομμάτι. Από τις 64 εταιρείες που φτιάχνουν εξαρτήματα σώματος, οι 21 είναι στην Κίνα, 17 στις ΗΠΑ. Συνολικά, το 56% των σχετικών εταιρειών εδρεύει στην Κίνα. Ιδιαίτερα, κατέχει σχεδόν αποκλειστικά την παραγωγή ενός ακριβού είδους κοχλία, του planetary roller screw — κρίσιμου για τα ρομπότ αιχμής. Οι δασμοί του Τραμπ, που φτάνουν το 145%, αναμένεται να αυξήσουν περαιτέρω το κόστος των ρομπότ για πολλούς κατασκευαστές.
Η ανθρωπομορφική ρομποτική βρίσκεται ακόμα στα πρώτα της βήματα, και είναι αβέβαιο πόσο θα αποδεχτεί η κοινωνία τη συνύπαρξη ή αντικατάσταση των ανθρώπων από ρομπότ. Αλλά η παγκόσμια εικόνα είναι ξεκάθαρη. «Αν δεν ληφθούν άμεσα σοβαρά μέτρα σε ΗΠΑ, Ευρώπη, Ιαπωνία και Νότια Κορέα», λέει ο Matthews, «θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να ανταγωνιστούν την Κίνα μακροπρόθεσμα». Προς το παρόν, ο «πόλεμος των ρομπότ» είναι της Κίνας να τον χάσει.
VIA: in.gr
