Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διανέμει κινητά τηλέφωνα μιας χρήσης και φορητούς υπολογιστές σε ορισμένα στελέχη της που πρόκειται να ταξιδέψουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος κατασκοπείας – ένα μέτρο που έως πρόσφατα εφαρμοζόταν μόνο για ταξίδια στην Κίνα. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες των Financial Times, το μέτρο εντάσσεται σε νέο πλαίσιο οδηγιών για την κυβερνοασφάλεια των ευρωπαϊκών θεσμών.
Πηγές που γνωρίζουν την κατάσταση ανέφεραν ότι οι νέες οδηγίες αφορούν επιτρόπους και ανώτερα στελέχη της ΕΕ που θα συμμετάσχουν στις εαρινές συνόδους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Οι ίδιοι τόνισαν ότι οι οδηγίες ακολουθούν την πρακτική που εφαρμόζεται στα ταξίδια προς Ουκρανία και Κίνα, όπου ο κίνδυνος παρακολούθησης από ρωσικές ή κινεζικές αρχές θεωρείται υπαρκτός.
Ευρωπαίος αξιωματούχος ανέφερε ότι υπάρχουν αυξανόμενες ανησυχίες για ενδεχόμενη παρέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών στα συστήματα της Κομισιόν. Το γεγονός ότι η ΕΕ αντιμετωπίζει πλέον τις ΗΠΑ ως πιθανό κίνδυνο για την ασφάλειά της, αντανακλά τη σημαντική επιδείνωση των διατλαντικών σχέσεων μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ τον Ιανουάριο.
Ο Τραμπ έχει κατηγορήσει την ΕΕ ότι σχεδιάστηκε για να «εκμεταλλευτεί τις ΗΠΑ» και έχει ανακοινώσει την επιβολή δασμών 20% στις ευρωπαϊκές εξαγωγές – μέτρα που αποκάλεσε «ανταποδοτικά» και στη συνέχεια μείωσε προσωρινά στο ήμισυ. Παράλληλα, φέρεται να προσεγγίζει τη Ρωσία, ενώ έχει περιορίσει τη στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία και έχει απειλήσει με απόσυρση των εγγυήσεων ασφαλείας από την Ευρώπη.
«Η διατλαντική συμμαχία έχει τελειώσει», δήλωσε χαρακτηριστικά ένας αξιωματούχος της ΕΕ στους Financial Times, υποδηλώνοντας πόσο βαθιά έχει αλλάξει το γεωπολιτικό τοπίο από το 2016 και μετά.
Οι δύο πλευρές βρίσκονται ήδη σε εύθραυστες διαπραγματεύσεις για κρίσιμα ζητήματα. Ο επίτροπος εμπορίου της ΕΕ Μάρος Σέφτσοβιτς αναμένεται να συναντηθεί με τον Αμερικανό υπουργό Εμπορίου Χάουαρντ Λάτνικ, με στόχο την εκτόνωση της διαμάχης που έχει προκύψει μετά την επιβολή αμερικανικών δασμών σε χάλυβα και αλουμίνιο.
Την ίδια στιγμή, οι ΗΠΑ έχουν εξαπολύσει σφοδρή κριτική στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς για τις τεχνολογικές εταιρείες, κατηγορώντας τις Βρυξέλλες ότι φιμώνουν την ελευθερία του λόγου και χειραγωγούν εκλογικές διαδικασίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα θεωρείται ο αποκλεισμός υποψηφίου στη Ρουμανία λόγω ενίσχυσης από λογαριασμούς TikTok.
Τρεις επίτροποι της ΕΕ θα ταξιδέψουν στην Ουάσινγκτον για τις συναντήσεις με το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα, από τις 21 έως τις 26 Απριλίου: ο Βάλντις Ντομπρόβσκις, αρμόδιος για την οικονομία, η Μαρία Λουίζ Αλμπούκερκ, επικεφαλής των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, και ο Γιόζεφ Σικέλα, υπεύθυνος για την αναπτυξιακή βοήθεια.
Η Κομισιόν έχει επιβεβαιώσει ότι προχώρησε πρόσφατα σε αναθεώρηση των συστάσεών της για την ασφάλεια όσων ταξιδεύουν στις ΗΠΑ. Ωστόσο, τόνισε πως δεν υπήρξε γραπτή οδηγία που να προβλέπει ρητά τη χρήση «burner phones». Η ευρωπαϊκή διπλωματική υπηρεσία συμμετείχε, όπως συμβαίνει συνήθως, στη σύνταξη αυτών των οδηγιών.
Σύμφωνα με τα όσα αποκαλύπτουν οι Financial Times, οι συστάσεις προς τα στελέχη περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων να απενεργοποιούν τα κινητά τους στα σύνορα και να τα αποθηκεύουν σε ειδικές θήκες που προστατεύουν από μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση. Το ίδιο προτείνεται και για τα laptop όταν παραμένουν χωρίς επίβλεψη.
Ο Λουκ φαν Μίντελααρ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Γεωπολιτικής των Βρυξελλών, χαρακτήρισε τις οδηγίες αναμενόμενες. Όπως δήλωσε, «η Ουάσινγκτον δεν είναι Πεκίνο ή Μόσχα, αλλά είναι ένας αντίπαλος που δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει εξωθεσμικά μέσα για την ενίσχυση της ισχύος του».
Ο ίδιος υπενθύμισε ότι η κυβέρνηση Ομπάμα είχε κατηγορηθεί για παρακολούθηση του τηλεφώνου της Άνγκελα Μέρκελ το 2013. «Οι κυβερνήσεις των Δημοκρατικών ακολουθούν τις ίδιες τακτικές. Η Επιτροπή αποδέχεται απλώς μια πραγματικότητα που πλέον δεν μπορεί να αγνοήσει», είπε χαρακτηριστικά.
Επιπλέον, υπάρχει ο πρακτικός κίνδυνος που συνδέεται με τις διαδικασίες στα σύνορα των ΗΠΑ, όπου οι συνοριακές αρχές έχουν τη δικαιοδοσία να κατάσχουν συσκευές επισκεπτών και να ελέγχουν το περιεχόμενό τους. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις τουριστών ή ερευνητών από την Ευρώπη που απελάθηκαν επειδή είχαν στα κινητά ή στους υπολογιστές τους σχόλια επικριτικά για την πολιτική του Τραμπ.
Τον Μάρτιο, η γαλλική κυβέρνηση κατήγγειλε ότι Γάλλος ακαδημαϊκός απελάθηκε επειδή εξέφρασε προσωπική άποψη για την αμερικανική ερευνητική πολιτική. Η υπόθεση προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στη Γαλλία και συζητήσεις για τα όρια της ελευθερίας έκφρασης στις διεθνείς σχέσεις.
Τέλος, στους αξιωματούχους της ΕΕ έχει δοθεί η σύσταση να χρησιμοποιούν τα διπλωματικά τους έγγραφα laissez-passer για την απόκτηση θεώρησης, αντί για τα εθνικά τους διαβατήρια, ώστε να διασφαλίζεται αυξημένο επίπεδο προστασίας κατά την είσοδο στις Ηνωμένες Πολιτείες.
