Πέντε άνθρωποι κατάφεραν να δουν ένα χρώμα που δεν είχε παρατηρηθεί ποτέ ξανά από ανθρώπινα μάτια, χάρη σε μια καινοτόμα τεχνική με λέιζερ που ξεγελά το οπτικό μας σύστημα.
Το χρώμα αυτό, που φέρει την προσωρινή ονομασία «olo», είναι μια υπερκορεσμένη απόχρωση μεταξύ μπλε και πράσινου και δεν αντιστοιχεί σε κανένα φυσικό μήκος κύματος ορατού φωτός.
Χρώμα έξω από το φάσμα
Η ανακάλυψη, η οποία δημοσιεύτηκε στις 18 Απριλίου στο Science Advances, βασίστηκε σε έναν συνδυασμό λέιζερ, χαρτογράφησης του αμφιβληστροειδούς και λογισμικού που ελέγχει το φως με εξαιρετική ακρίβεια.
Η τεχνική επιτρέπει την ανεξάρτητη διέγερση επιλεγμένων φωτοϋποδοχέων στον αμφιβληστροειδή – συγκεκριμένα των M κώνων, που ανταποκρίνονται στο μεσαίο τμήμα του φάσματος, δηλαδή στο πράσινο φως.
«Το επίπεδο κορεσμού αυτού του χρώματος είναι εκτός κλίμακας», σχολίασε ο Ρεν Νγκ (Ren Ng), επιστήμονας υπολογιστικής όρασης στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ και ένας από τους συμμετέχοντες στη δοκιμή. Το χρώμα μοιάζει με ψυχρό μπλε ή τυρκουάζ, αλλά με ένταση που δεν υπάρχει στο φυσικό φάσμα.
Ξεγελώντας τον εγκέφαλο με λέιζερ
Η ομάδα ονόμασε τη μέθοδο «Oz» και τη διαχειρίζεται το λογισμικό «Wizard». Με αυτόν τον συνδυασμό, οι ερευνητές μπόρεσαν να εστιάσουν ακτίνες λέιζερ σε μεμονωμένους κώνες, δημιουργώντας ένα μοτίβο ενεργοποίησης που δεν προκύπτει στη φύση, αλλά ο εγκέφαλος το ερμηνεύει σαν ένα υπαρκτό χρώμα – το οποίο όμως, στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει στο φάσμα.
Αυτό που κάνει τη μέθοδο τόσο ξεχωριστή είναι η ικανότητά της να παράγει ψευδαισθήσεις χρωμάτων υψηλής πιστότητας: όχι μόνο «olo», αλλά και άλλα χρώματα από ένα μόνο μήκος κύματος φωτός, απλώς τροποποιώντας τον τρόπο με τον οποίο ενεργοποιούνται οι διαφορετικοί κώνοι.
Το χρώμα «olo» δεν αντιστοιχούσε σε κανένα γνωστό φως
Για να επιβεβαιώσουν ότι οι συμμετέχοντες πράγματι έβλεπαν κάτι εντελώς νέο, οι ερευνητές τους ζήτησαν να προσπαθήσουν να ταιριάξουν το «olo» με κάποια φυσική μονοχρωματική πηγή φωτός.
Δεν τα κατάφεραν. Το χρώμα ήταν πιο έντονο από οποιοδήποτε μπλε-πράσινο μπορεί να δει ο άνθρωπος υπό κανονικές συνθήκες. Χρειάστηκε να προσθέσουν λευκό φως για να το «ξεπλύνουν» ώστε να μοιάζει με κάποιο γνωστό χρώμα.
Τεχνητή τριχρωμία για άτομα με αχρωματοψία
Το πείραμα δεν περιορίζεται μόνο στη δημιουργία νέων χρωμάτων. Ο Νγκ και η ομάδα του ελπίζουν ότι στο μέλλον θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν παρόμοιες τεχνικές για να βελτιώσουν την όραση ατόμων με αχρωματοψία.
Σε περιπτώσεις όπου ο εγκέφαλος λαμβάνει μόνο δύο τύπους χρωματικών σημάτων, το σύστημα Oz ίσως μπορέσει να δημιουργήσει τεχνητά έναν τρίτο. Αυτό θα μπορούσε να δώσει πλήρη χρωματική όραση – κάτι που μέχρι τώρα έχει επιτευχθεί μόνο σε πειράματα με μαϊμούδες μέσω γονιδιακής θεραπείας.
Μέχρι πού φτάνει η ανθρώπινη όραση;
Η τεχνική αυτή θέτει ερωτήματα για τα όρια της ανθρώπινης αντίληψης. Όπως σημειώνει η Κίμπερλι Τζέιμσον (Kimberly Jameson), ειδικός στην οπτική αντίληψη:
«Μπορεί να μας επιτρέψει να εξερευνήσουμε, όσο καμία άλλη μέθοδος, τη σχέση μεταξύ αμφιβληστροειδικών σημάτων και της τελικής αντίληψης του χρώματος από τον εγκέφαλο».
Αν και προς το παρόν η τεχνολογία περιορίζεται σε ένα μικρό οπτικό πεδίο – περίπου διπλάσιο σε μέγεθος από τη Σελήνη στον ουρανό – το ενδεχόμενο δημιουργίας νέων χρωμάτων και εφαρμογών στην οπτική ιατρική θεωρείται επαναστατικό.
Αναφορές
VIA: FoxReport.gr
