Σε κατάσταση συναγερμού έχει τεθεί ο Δήμος Σερρών, καθώς η ΔΕΥΑ Σερρών ανακοίνωσε ότι διαπιστώθηκαν αυξημένες τιμές ουρανίου σε δύο πηγές ύδρευσης της περιοχής. Το πόσιμο νερό κρίθηκε ακατάλληλο για πόση και μαγείρεμα, με αποτέλεσμα να εκδοθεί άμεση απαγόρευση κατανάλωσης νερού σε επτά συγκεκριμένες περιοχές του Δήμου.
Συνολικά, περίπου 2.000 παροχές από τις 47.100 του δικτύου έχουν επηρεαστεί. Στη συνέντευξη Τύπου (22 Μαΐου 2025) η Δημοτική Επιχείρηση Υδρευσης-Αποχέτευσης (ΔΕΥΑΣ) ενημέρωσε ότι ο έλεγχος έγινε στο πλαίσιο νέων ευρωπαϊκών οδηγιών, που επέβαλαν την προσθήκη του ουρανίου μεταξύ των νέων παραμέτρων ποιότητας του πόσιμου νερού από τον Ιανουάριο 2026.
H δημοτική αρχή και η ΔΕΥΑ υπερέβησαν τον απαιτούμενο χρονοδιάγραμμα: από την 9η Απριλίου ξεκίνησαν προληπτικούς ελέγχους σε όλο το δίκτυο, και ήδη οι πρώτες μετρήσεις έδειξαν «ελάχιστα αυξημένες τιμές ουρανίου» σε περίπου 2.000 παροχές.
Περιοχές υπό απαγόρευση
Η απαγόρευση της κατανάλωσης του νερού αφορά σε επτά περιοχές του Δήμου Σερρών, οι οποίες υδροδοτούνται από τις μολυσμένες πηγές.
Συγκεκριμένα:
- Μελενικιώτικα (βόρεια της οδού Δελφών, άνωθεν της διασταύρωσης με οδό Παπαστεφάνου)
- Τέρμα οδού Ευθαλίας Αδάμ (άνωθεν της διασταύρωσης με οδό Παπάζογλου)
- Επαρχιακή οδός Σερρών–Χρυσοπηγής
- οικισμοί Χρυσοπηγής και Μετοχίου
- Δ.Κ. Λευκώνα και Χριστού.
Σε αυτές τις περιοχές διακόπηκε η υδροδότηση προς προληπτικούς λόγους, μέχρι να ολοκληρωθούν οι αναλύσεις και να τοποθετηθούν συστήματα διύλισης νερού. Ο γενικός διευθυντής της ΔΕΥΑΣ, Νίκος Σαφαρίκας, ενημέρωσε ότι οι μετρήσεις επαναλήφθηκαν και επαληθεύτηκαν σε διαπιστευμένα εργαστήρια και στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», το μοναδικό εγκεκριμένο εργαστήριο ελέγχου τέτοιων παραμέτρων στην Ελλάδα. Τα δείγματα στάλθηκαν εκ νέου στον «Δημόκριτο», ο οποίος αναμένεται να εκδώσει το τελικό πόρισμα για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Αιτίες και προέλευση του ουρανίου
Το ουράνιο αποτελεί φυσικό συστατικό του γεωλογικού περιβάλλοντος· απαντάται σε διάφορα ορυκτά και συχνά σε ανιχνεύσιμα ποσά στο υπόγειο νερό. Η προέλευση των αυξημένων τιμών στις Σέρρες πιθανόν οφείλεται σε τοπικά κοιτάσματα ή λιγότερο συμπυκνωμένα ορυκτά ουρανίου, από τα οποία διαλύεται στο νερό υπόγειων πηγών (γεωτρήσεων). Επίσης, δεν αποκλείεται τη συμβολή να είχε παλιότερη χρήση υδρογονανθράκων ή λιπασμάτων που περιέχουν ουράνιο, αλλά μέχρι στιγμής τα δεδομένα δείχνουν φυσική προέλευση. Σημαντικός παράγοντας ήταν και η νέα Εγκύκλιος του Υπουργείου Υγείας (9/4/2025), σύμφωνα με την οποία όλες οι ΔΕΥΑ καλούνται να ξεκινήσουν προληπτικούς ελέγχους στους υδροδοτούμενους οικισμούς, ώστε να εναρμονιστούν με την ευρωπαϊκή οδηγία (2020/2184) για τα νέα παραμετρικά όρια (μέχρι 12-01-2026). Η ΔΕΥΑ Σερρών επέλεξε να μην περιμένει τις προθεσμίες αλλά να ξεκινήσει άμεσα διεξοδικούς ελέγχους σε όλες τις υφιστάμενες πηγές, φρέατα και δεξαμενές της περιοχής. Έτσι αποκαλύφθηκαν εγκαίρως οι πρώτες υπερβάσεις για ουράνιο.
Κίνδυνοι από το ουράνιο στο πόσιμο νερό
Το ουράνιο είναι βαρύ μέταλλο και παράλληλα ραδιενεργό στοιχείο. Σε αντίθεση με άλλους ραδιενεργούς ρύπους, η κύρια επικινδυνότητά του οφείλεται στη χημική τοξικότητα του διαλυτού ιόντος ουρανίου (ουρανύλιο). Όπως επισημαίνει ο Οργανισμός Δημόσιας Υγείας των ΗΠΑ, το ουράνιο συσσωρεύεται κυρίως σε οστά και κυρίως στα νεφρά, που αποτελούν το κύριο «στόχο» του στο ανθρώπινο σώμα. Με τη μακροχρόνια κατανάλωση μολυσμένου νερού, μπορεί να προκληθεί νεφρική βλάβη (μείωση λειτουργίας των νεφρών) ή άλλα χρόνια προβλήματα υγείας, όπως κίνδυνος οστικής ανωμαλίας ή βλάβες του αναπαραγωγικού συστήματος – ανάλογα με τη συγκέντρωση και τη διάρκεια έκθεσης. Επιπρόσθετα, το ουράνιο είναι αλφα-εκπεμπόμενο ραδιενεργό στοιχείο, οπότε υψηλές δόσεις διαρκείας θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης κάποιων τύπων καρκίνου μεσοπρόθεσμα. Γι’ αυτούς τους λόγους, οι διεθνείς οδηγοί (WHO, ΕΕ) θέτουν πολύ αυστηρά όρια στην επιτρεπτή συγκέντρωση (σήμερα περίπου 30 μg/L). Στην προκειμένη περίπτωση, οι μετρήσεις στα πηγάδια Μπατανίων και Μοράβων διαπίστωσαν τιμές πάνω από το όριο ασφαλείας, που θεωρήθηκαν επικίνδυνες για τη δημόσια υγεία.
Ανάλυση μετρήσεων και ανακοίνωση Δημόκριτου
Μετά τον συναγερμό, η ΔΕΥΑΣ επανέλαβε δειγματοληψίες σε όλες τις πηγές και στο δίκτυο, και έστειλε τα νέα δείγματα στον Δημόκριτο και σε άλλα πιστοποιημένα εργαστήρια. Ο «Δημόκριτος» διαθέτει διαπίστευση για μέτρηση ουρανίου σε πόσιμο νερό, σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία. Μέχρι την ολοκλήρωση των αναλύσεων, δεν εκδόθηκε επίσημο πόρισμα από τον Δημόκριτο, αλλά οι πρώτες κατευθυντήριες οδηγίες έχουν σταλεί στη ΔΕΥΑ και στη Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας. Σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή της ΔΕΥΑΣ, Νίκο Σαφαρίκα, τα αποτελέσματα της δεύτερης σειράς δειγματοληψιών επιβεβαίωσαν τις υπερβάσεις στις εντοπισμένες πηγές. Σε συνέντευξη Τύπου των αρμοδίων φορέων, ανακοινώθηκαν όλες οι απαιτούμενες ενέργειες για την προστασία των καταναλωτών, βάσει της νέας ΚΥΑ για την ποιότητα του νερού. Η ΔΕΥΑ Σερρών τόνισε ότι καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια: έχει ήδη ξεκινήσει τον σχεδιασμό και την υλοποίηση μονάδων διύλισης (φιλτραρίσματος) για να αφαιρεθεί το ουράνιο από το νερό, ενώ ετοιμάζει νέα ενημέρωση για άρση της απαγόρευσης με βάση τις οδηγίες της δημόσιας υγείας.
Αντίδραση των τοπικών αρχών και συνέπειες
Η δήμαρχος Σερρών Βαρβάρα Μητλιάγκα, που είναι παράλληλα πρόεδρος της ΔΕΥΑΣ, τόνισε ότι οι τοπικές υπηρεσίες ενημέρωσαν άμεσα τους πολίτες και συνεργάζονται στενά με το Υπουργείο Υγείας και τη Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας. Όπως ανέφερε, οι αυξημένες τιμές ουρανίου εντοπίστηκαν μετά από τους ενδελεχείς ελέγχους της ΔΕΥΑΣ και ήταν αναγκαίο να ενεργήσουν «εγκαίρως και χωρίς πανικό», εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την προστασία της δημόσιας υγείας. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο αντιπεριφερειάρχης Σερρών επισήμανε ότι το πρόβλημα πρέπει να αντιμετωπίζεται με υπευθυνότητα: επαίνεσε τη ΔΕΥΑ για την ταχύτατη αντίδρασή της, τονίζοντας ότι τα δείγματα ελήφθησαν έγκαιρα, οι μετρήσεις έγιναν έγκυρα και όλα τα δεδομένα εστάλησαν στις αρμόδιες αρχές για οδηγίες. Χιλιάδες κάτοικοι των επηρεαζόμενων περιοχών ενημερώθηκαν επισήμως να μη χρησιμοποιούν το νερό για πόση, μαγείρεμα ή οικιακές χρήσεις μέχρι να γίνει νέα ανακοίνωση. Παράλληλα, η ΔΕΥΑ προμηθεύει εναλλακτικό πόσιμο νερό (π.χ. εμφιαλωμένο ή βυτιοφόρα) σε νοικοκυριά που στερούνται πρόσβασης, για όσο διαρκεί η απαγόρευση.
Η σημασία της πρόληψης
Το περιστατικό στις Σέρρες υπογραμμίζει τη μεγάλη σημασία της πρόληψης και της συνεχούς παρακολούθησης της ποιότητας του νερού. Χάρη στην έγκαιρη διενέργεια των ελέγχων, η υπέρβαση της παραμέτρου ουρανίου εντοπίστηκε πριν εξαπλωθεί το πρόβλημα ευρύτερα στον πληθυσμό. Η ποικιλία των νέων στοιχείων που ελέγχονται (βισφαινόλες, χλωρικά, PFAS κ.ά.) δείχνει ότι οι αρχές υγείας σε Ευρώπη και Ελλάδα αυστηροποιούν τα κριτήρια για το πόσιμο νερό, ώστε να προλάβουν πιθανούς κινδύνους. Με βάση τα ευρήματα, η ΔΕΥΑ Σερρών και οι άλλες υπηρεσίες του Δήμου προχωρούν στη σχεδίαση έργων διύλισης και σε συνεχή δειγματοληψία, για την αποκατάσταση των μολυσμένων περιοχών. Το πλάνο δράσης προβλέπει ακόμη ενίσχυση των πληροφοριών προς τους πολίτες και συμμόρφωση με τις συστάσεις των ειδικών υγείας. Το παράδειγμα αυτό δείχνει ότι η πρόληψη (προληπτικοί έλεγχοι, έγκαιρη ενημέρωση) είναι ο πιο ασφαλής τρόπος προστασίας των πολιτών από ύποπτες ρυπάνσεις.
Πηγές Άρθρου: Σχετικές λεπτομέρειες για το θέμα δημοσίευσαν η ΔΕΥΑ Σερρών και έγκυρα μέσα ενημέρωσης (π.χ. CNN Greece, Έθνος, LIFO, ΤΟ ΒΗΜΑ, Newsbomb, Newsit.gr). Οι επίσημες ανακοινώσεις της ΔΕΥΑΣ και της δημάρχου Σερρών περιέχουν όλες τις τεχνικές πληροφορίες και τα προκαταρκτικά αποτελέσματα από τους ελέγχους. Τα παραπάνω στοιχεία συνοψίζονται από δημοσιεύματα των ακόλουθων πηγών:
-
CNN Greece – “Συναγερμός για το νερό στις Σέρρες: Εντοπίστηκαν αυξημένες τιμές ουρανίου”cnn.gr
-
LIFO News – “Σέρρες: Βρήκαν ουράνιο στο νερό σε αυτές τις περιοχές”lifo.gr
-
Έθνος – “Σέρρες: Συναγερμός για το νερό – Βρέθηκαν αυξημένες τιμές ουρανίου”ethnos.gr
-
Newsit – “Σέρρες: Απαγορεύτηκε η κατανάλωση νερού σε επτά περιοχές λόγω αυξημένων τιμών ουρανίου”newsit.gr
-
ΤΟ ΒΗΜΑ – “Χωρίς νερό χιλιάδες παροχές λόγω ουρανίου” (23.5.2025)tovima.gr (αναφορά στο γεγονός και αριθμητικά δεδομένα)
-
Newsbomb – “Συναγερμός στις Σέρρες: Ανιχνεύθηκε ουράνιο στην ύδρευση της πόλης”newsbomb.gr
Οι προαναφερθείσες πηγές περιλαμβάνουν επίσημες δηλώσεις αξιωματούχων και τεχνικά στοιχεία για τις μετρήσεις, ενώ οι ανακοινώσεις της ΔΕΥΑΣ Σερρών καλύπτουν όλες τις επιστημονικές λεπτομέρειες και τα μέτρα που θα ακολουθήσουν.
