Ο τυφοειδής πυρετός μπορεί να είναι σπάνιος στις ανεπτυγμένες χώρες, όμως αυτή η αρχαία απειλή, που θεωρείται ότι υπάρχει εδώ και χιλιετίες, εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη στον σύγχρονο κόσμο.
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2022, το βακτήριο που προκαλεί την τυφοειδή πυρετό αναπτύσσει εκτεταμένη αντοχή στα φάρμακα και αντικαθιστά με ταχείς ρυθμούς τα στελέχη που δεν είναι ανθεκτικά.
Προς το παρόν, τα αντιβιοτικά είναι ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης της νόσου, η οποία προκαλείται από το βακτήριο Salmonella enterica serovar Typhi (S. Typhi). Όμως τα τελευταία τριάντα χρόνια, η αντοχή του βακτηρίου στα από του στόματος χορηγούμενα αντιβιοτικά αυξάνεται και εξαπλώνεται.
Τυφοειδής πυρετός: Νέα ανθεκτικά στελέχη εντοπίζονται και εκτός Ασίας
Στην έρευνά τους, οι επιστήμονες ανέλυσαν τα γονιδιώματα 3.489 στελεχών S. Typhi που προήλθαν από το 2014 έως το 2019 στο Νεπάλ, στο Μπανγκλαντές, στο Πακιστάν και στην Ινδία και διαπίστωσαν αύξηση των εξαιρετικά ανθεκτικών στελεχών (XDR Typhi).
Το XDR Typhi δεν είναι μόνο ανθεκτικό στα βασικά αντιβιοτικά πρώτης γραμμής όπως η αμπικιλλίνη, η χλωραμφαινικόλη και η τριμεθοπρίμη/σουλφαμεθοξαζόλη, αλλά γίνεται ανθεκτικό και σε νεότερα αντιβιοτικά όπως οι φθοριοκινολόνες και οι κεφαλοσπορίνες τρίτης γενιάς.
Ακόμη χειρότερα, αυτά τα στελέχη εξαπλώνονται σε παγκόσμιο επίπεδο με ταχύ ρυθμό. Παρόλο που τα περισσότερα περιστατικά XDR Typhi προέρχονται από τη Νότια Ασία, οι ερευνητές έχουν καταγράψει σχεδόν 200 περιπτώσεις διεθνούς εξάπλωσης από το 1990.
Τα περισσότερα στελέχη έχουν εξαχθεί στη Νοτιοανατολική Ασία, καθώς και στην Ανατολική και Νότια Αφρική, όμως τυφοειδή «υπερβακτήρια» έχουν επίσης εντοπιστεί στο Ηνωμένο Βασίλειο, στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά.
«Ο ρυθμός με τον οποίο εμφανίστηκαν και εξαπλώθηκαν τα εξαιρετικά ανθεκτικά στελέχη S. Typhi τα τελευταία χρόνια αποτελεί πραγματική αιτία ανησυχίας και αναδεικνύει την ανάγκη για άμεση επέκταση των μέτρων πρόληψης, ιδιαίτερα σε χώρες με αυξημένο κίνδυνο», δήλωσε ο ειδικός σε μολυσματικές νόσους Jason Andrews από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ την εποχή της δημοσίευσης των αποτελεσμάτων.
Μόνο ένα αντιβιοτικό απομένει – και αυτό κινδυνεύει
Οι επιστήμονες προειδοποιούν για τoν ανθεκτικό τυφοειδή πυρετό εδώ και χρόνια. Το 2016, το πρώτο XDR στέλεχος εντοπίστηκε στο Πακιστάν. Μέχρι το 2019, είχε γίνει ο κυρίαρχος γονότυπος στη χώρα.
Ιστορικά, τα περισσότερα στελέχη αντιμετωπίζονταν με αντιμικροβιακά τρίτης γενιάς όπως οι κινολόνες, οι κεφαλοσπορίνες και οι μακρολίδες.
Ωστόσο, από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, οι μεταλλάξεις που προσδίδουν αντοχή στις κινολόνες αφορούσαν πάνω από το 85% όλων των περιστατικών στο Μπανγκλαντές, στην Ινδία, στο Πακιστάν, στο Νεπάλ και στη Σιγκαπούρη. Την ίδια στιγμή, η αντοχή στις κεφαλοσπορίνες κυριαρχούσε επίσης.
Σήμερα, έχει απομείνει μόνο ένα αντιβιοτικό που χορηγείται από το στόμα: η αζιθρομυκίνη. Και αυτό το φάρμακο μπορεί να μην είναι αποτελεσματικό για πολύ ακόμη.
Η μελέτη του 2022 εντόπισε μεταλλάξεις που προσδίδουν αντοχή στην αζιθρομυκίνη, οι οποίες επίσης εξαπλώνονται, «απειλώντας την αποτελεσματικότητα όλων των από του στόματος χορηγούμενων αντιμικροβιακών για τη θεραπεία της τυφοειδούς πυρετού». Αν και αυτές οι μεταλλάξεις δεν έχουν ακόμη περάσει στα στελέχη XDR S. Typhi, αν αυτό συμβεί, η κατάσταση θα είναι κρίσιμη.
Αν δεν υπάρξει θεραπεία, μέχρι και το 20% των περιστατικών τυφοειδούς πυρετού μπορεί να αποβεί θανατηφόρο. Σήμερα, καταγράφονται 11 εκατομμύρια περιπτώσεις ετησίως.
Ο εμβολιασμός είναι η μόνη ελπίδα
Mελλοντικές επιδημίες μπορούν να προληφθούν σε κάποιο βαθμό με τα συζευγμένα εμβόλια για τον τύφο, αλλά αν η πρόσβαση σε αυτά τα εμβόλια δεν επεκταθεί σε παγκόσμιο επίπεδο, ο κόσμος θα μπορούσε σύντομα να βρεθεί αντιμέτωπος με μια νέα υγειονομική κρίση.
«Η πρόσφατη εμφάνιση XDR και ανθεκτικών στην αζιθρομυκίνη S. Typhi δημιουργεί μεγαλύτερη επείγουσα ανάγκη για ταχεία επέκταση των μέτρων πρόληψης, περιλαμβανομένης της χρήσης των συνδεδεμένων εμβολίων τυφοειδούς πυρετού σε ενδημικές χώρες», γράφουν οι συγγραφείς.
«Τέτοια μέτρα είναι απαραίτητα σε χώρες όπου η ανθεκτικότητα στα αντιμικροβιακά μεταξύ των απομονωμένων στελεχών S. Typhi είναι ήδη υψηλή, όμως, δεδομένης της τάσης για διεθνή εξάπλωση, δεν θα πρέπει να περιορίζονται μόνο σε αυτές τις περιοχές».
Η Νότια Ασία μπορεί να είναι το επίκεντρο της νόσου, αντιπροσωπεύοντας το 70% όλων των περιπτώσεων, αλλά αν η πανδημία COVID-19 μας δίδαξε κάτι, είναι ότι οι παραλλαγές των ασθενειών διαδίδονται εύκολα στον σύγχρονο, παγκοσμιοποιημένο κόσμο.
Για να αποτραπεί κάτι τέτοιο, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι τα κράτη πρέπει να επεκτείνουν την πρόσβαση στα εμβόλια κατά του τυφοειδούς πυρετού και να επενδύσουν σε νέα αντιβιοτικά. Μια πρόσφατη μελέτη στην Ινδία εκτιμά ότι αν εμβολιαστούν τα παιδιά στις αστικές περιοχές, θα μπορούσε να προληφθεί έως και το 36% των περιπτώσεων και των θανάτων από την ασθένεια.
Το Πακιστάν ηγείται σήμερα αυτής της προσπάθειας. Ήταν η πρώτη χώρα στον κόσμο που προσέφερε τακτικό εμβολιασμό κατά του τυφοειδούς πυρετού. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι περισσότερες χώρες πρέπει να ακολουθήσουν το παράδειγμά του.
Η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά είναι μία από τις κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως, κοστίζοντας περισσότερες ζωές από τον HIV/AIDS ή την ελονοσία. Όπου υπάρχουν διαθέσιμα, τα εμβόλια είναι από τα καλύτερα εργαλεία που διαθέτουμε για την αποτροπή μελλοντικής καταστροφής.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό The Lancet Microbe.
VIA: FoxReport.gr
